ارزیابی شنوایی یا اسکرینینگ
اولین مرحله برای تشخیص کم شنوایی ارزیابی شنوایی است که در مرکز شنوایی سنجی خانه سمعک ایرانیان با بروزترین ومدرن ترین دستگاه ها و روش های شنوایی سنجی به این امر پرداخته می شود.
برخلاف کودکان و نوزادان که سنجش شنوایی آن ها باید به طور مداوم انجام شود، ارزیابی شنوایی یا ادیومتری در بزرگسالان به طورمکرر انجام نمی شود وتشخیص زمان شروع کم شنوایی در آن ها دشوار می شود.
گوش سالم مهمترین کانال ارتباطی انسان محسوب می شود یک عضو بسیار موثر به حساب می آید. با آسیب دیدن این عضو سایر فعالیت های فرد نیز دچار اختلال می گردد.
خانه سمعک با انجام آزمون اسکرینینگ و یا ارزیابی مقدماتی می تواند از بروز کم شنوایی شما جلوگیری نماید.بسیاری از مردم علائم کم شنوایی را نادیده می گیرند و هنگامی که متوجه به این مسئله می شوندبه صورت یک امر ناباورانه به آن نگاه میکنند. شما از مردم می خواهید که سخنانشان را تکرار کنند؟، درک درستی از سخنان اطرافیانتان در محیط های کمی شلوغ را ندارید؟، برای واضح شنیدن صدای تلویزیون یا تلفن باید صدای آن افزایش دهید؟احتمالا شما به یکی از انواع کم شنوایی مبتلا شده اید.
چرا باید تست ارزیابی شنوایی انجام دهم؟
انجام دوره ای تست های ارزیابی سلامت، توصیه ای است که تمام پزشکان متخصص به مراجعین دارند. زیرا این ارزیابی ها می توانند باعث پیشگیری از بروز بسیاری بیماری ها، درمان به موقع آنها و جلوگیری از پیشرفت روند آن ها شوند. سلامت شنوایی شما دارای اهمیت بسیار زیادی است به خصوص اگربه طور مداوم در معرض اصوات بلند قرار می گیرید. ارزیابی شنوایی می تواند به شما کمک کند کاهش شنوایی تان را پیش از آن که کیفیت زندگی تان را تحت تاثیر قرار دهد، شناسایی کنید و به شما کمک می کند تا در زمینه استفاده یا عدم استفاده از سمعک، انتخاب درست را انجام دهید.
انجام تست های ارزیابی شنوایی به صورت دوره ای و تهیه پرونده سلامت شنوایی یکی از مهم ترین کارهایی است که در خانه سمعک انجام می شود و تمام افراد خانواده از کودکان گرفته تا والدین باید آن را جدی بگیرند، چرا که پرونده سلامت شنوایی می تواند روند تغییرات وضعیت شنوایی فرد و هرگونه خطر احتمالی موجود در محیط زندگی آن ها را به وضوح نشان دهد و آنان را از امکان بروز هرگونه آسیب شنوایی در دراز مدت مصون کند.
خانه سمعک ایرانیان مجهز به تمام دستگاه ها و متدهای ارزیابی شنوایی، ارزیابی تعادل و تجویز سمعک است که با مراجعه به آن می توانید تمام ارزیابی های لازم جهت اطمینان از سلامت گوش های خود را انجام دهید و از مشاوره متخصصان مرکز برای حفظ سلامت شنوایی خود در دراز مدت بهره مند شوید.
روش های ارزیابی شنوایی ؟
راههای مختلفی برای ارزیابی شنوایی وجود دارد وما در خانه سمعک ایرانیان برای هر فرد چندین مدل ارزیابی را انجام می دهیم تا بتوانیم بهترین نتیجه گیری و به طبع آن بهترین سمعک را تجویز کنیم. متخصص شنوایی وضعیت مجرا و پرده گوش شما را اتوسکوپ برسی می کند تا از نبود هرگونه جسم خارجی در آن اطمینان حاصل کند سپس شنوایی شما ارزیابی خواهد شد.
برای انجام تست شنوایی، یک جفت هدفون روی گوش های شما قرار می گیرد و فرکانس های مختلفی برای گوش شما ارسال می شود تا میزان دریافت این فرکانسها مشخص شود. این تست توانایی شما را در شنیدن می سنجد.
تست گفتاری هم مانند تست فرکانسی است، تنها با این تفاوت که برای شما کلماتی پخش می شوند و سپس از شما درخواست می شود تا آن ها را تکرار کنید. تست گفتاری با کلماتی که دارای حروف صدادار انجام می شود چون که ناتوانی در شنیدن اصوات صدادار نشانه ای از کاهش شنوایی در فرد است. اگر شما دچار کاهش شنوایی شده باشید، در شنیدن اصوات آرام دچار مشکل خواهید شد.
در خانه سمعک ایرانیان ارزیابی های شنوایی رایگان به صورت دوره ای برای بیماران سمعکی انجام می پذیرد.
بعد از گرفتن شرح حال و تاریخچه از بیمار در رابطه با مشکل شنوایی یا علت مراجعه بیمار به کلینیک و انجام معاینه دقیق اتوسکوپی و معاینه کامل مجرای گوش و وضعیت پرده گوش بیمار بر اساس نوع مشکل و نیاز بیمار ارزیابی های سیستم شنوایی و تعادل برای بیمار انجام می گیرد که در زیر به شرح این آزمایشات می پردازیم:
شنوایی سنجی و آزمون گفتاری
در خانه سمعک ایرانیان, ارزیابی شنوایی با استفاده از ادیومتری کلینیکال و دیجیتال دو کاناله انجام می گیرد این دستگاه قابلیت انجام انواع آزمونهای شنوایی و تستهای تکمیلی و گفتاری را دارا می باشد. با استفاده از این دستگاه میزان و نوع کاهش شنوایی توسط ادیولوژیست تعیین می شود و با انجام انواع آزمونهای شنوایی و گفتاری تدابیر مدیریتی و توانبخشی شنوایی مناسب صورت می گیرد و پس از آن بیمار جهت پی گیری درمان ارجاع می گردد یا با انتخاب و تجویز سمعک اقدامات مناسب جهت بازتوانی شنوایی انجام می شود .
ارزیابی شنوایی در محیط صوتی ( Free Field)
در مواردی که بیمار قادر نیست و یا تمایل ندارد که از هدفون برای سنجش شنوایی استفاده کند و یا در کودکان و افرادی که با استفاده از هدفون مشکل دارند و همچنین برای ارزیابی شنوایی همراه با سمعک که امکان قراردادن هدفون بر روی گوشها وجود ندارد ارزیابی شنوایی بصورت Free field انجام می گیرد. در این آزمون محرکات صوتی از طریق بلند گو در فاصله و زاویه مشخص از بیمار ارائه می گردد . در این روش امکان ارزیابی شنوایی بصورت جداگانه و تک گوشی وجود ندارد .
تیمپانومتری و رفلکس آکوستیک
از این آزمون برای مشخص کردن عملکرد گوش میانی بر اساس اندازه گیری فشار گوش میانی و بررسی میزان تحرک پرده گوش و زنجیره استخوانچه ای و همچنین رفلکس صوتی استفاده می شود. با این آزمون می توان اطلاعات مفید زیادی را با کمترین زمان درباره گوش میانی بدست آورد . کودکانی که اجازه نمیدهند پزشک گوش آنها را معاینه کند.
انجام این تست اطلاعات خوب و مفیدی را به ما ارائه می کند به ویژه در کودکانی که دارای شکاف کام و لب یا سندرم داون و اختلالات جمجمه- صورتی باشند این ارزیابیها بسیار مفید میباشد. سخت شدگی یا شل بودن پرده تمپان یا پارگی های آن با این آزمون مشخص می گردد .بررسی شیپور استاش و اندازه گیری رفلکس های آکوستیک نیز از قابلیتهای دیگر آزمون می باشد . آزمایش تمپانومتری قادر به تشخیص کم شنوایی حسی عصبی نمی باشد و بایستی در کنار آن ارزیابی های دیگر از قبیل OAE ،ABR نیز انجام شود و با هم تفسیر شوند.
دستگاه تیمپانومتری مورد استفاده در خانه سمعک ایرانیان تیمپانومتراینتراآکوستیک AT235 ساخت کشور دانمارک می باشد .
تست ادیومتری (PTA)
ادیومتری مهمترین آزمایش شنوایی محسوب میشود که میتواند اطلاعات اساسی و پایه در مورد وضعیت شنوایی بیمار به ما بدهد. در خانه سمعک ایرانیان این آزمون توسط دستگاه ادیومتردر اتاقک آکوستیک یا ضد صدا انجام می گیرد که بدین منظور آستانه شنوایی بیمار در فرکانسهای مختلف اندازه گیری می شود این اطلاعات بر روی جدولی به نام ادیوگرام ثبت میشود که میتوان گفت ادیوگرام مهمترین بخش در تجویز سمعک مناسب برای بیمار می باشد این آزمایش نیاز به همکاری دقیق و کامل بیمار دارد بنابراین در بچه های زیر ۴ یا ۵ سال که ممکن است همکاری لازم برای این تست را نداشته باشند از آزمایشات دیگر بایستی استفاده کرد.
ادیوگرام چیست؟
یکی از روشهای ارزیابی شنوایی ادیوگرام است که میزان دریافت فرکانسها را به صورت گرافیکی نمایش می دهد و اطلاعاتی به شکل کاملاً گویا به فرد ارائه می دهد که درک مفهوم آن آسان تر از نتایج تست های دیگر است.
این نمودار شدت و فرکانس صدای ارسالی (با واحد هرتز) به گوش را در دو جدول ثبت می کند که سطح شنوایی شما را در هر دو گوش نشان می دهد.
چگونه از یک ادیوگرام سر در بیاورم؟
کم شنوایی به درجات ملایم، متوسط، شدید و عمیق دسته بندی می شود.
شنوایی نرمال : فرد قادر به شنیدن اصواتی با شدت ۰ تا ۲۵ دسی بل است.
کم شنوایی ملایم : فرد قادر به شنیدن صدایی با شدت حداقل ۳۰ دسی بل است.
کم شنوایی عمیق: فرد قادر به شنیدن صدایی با شدت حداقل ۹۰ دسی بل است.
هرچه خطوط ادیوگرام شما از محور عمودی به سمت پایین حرکت می کنند، بدین معناست که شما کمتر قادر بوده اید اصوات پخش شده را بشنوید. شنوایی دو گوش شما می تواند به یک میزان کاهش یافته باشد یا یک گوش نسبت به گوش دیگر دارای شنوایی کمتری باشد.
آزمایش ادیومتری گفتاری (SPEECH):
شنوایی سنجی گفتاری برای اندازه گیری توانایی بیمار در دریافت و تشخیص کلمات و گفتار استفاده میشود این آزمون هم برای کودکان و هم بزرگسالان قابل انجام می باشد و به نوعی تکمیل کننده اطلاعات حاصل از ادیومتری بیمار است مهم ترین قسمت در ارزیابیهای گفتاری آزمون درک گفتار (sds) می باشد که با استفاده از مجموعه کلمات تک سیلابی دارای حروف صدا دار به بیمار ارائه می شود قدرت تشخیص و درک کلمات اندازه گیری شده و ثبت می شود نتیجه این آزمون در کاندیداتوری بیمار برای استفاده از سمعک بسیار اهمیت دارد.
آزمون OAE یا گسیل های صوتی گوش
OAE (OTO ACOUSTIC EMISSIONS) : صداهایی هستند که هنگام تحریک گوش داخلی و حلزون در مجرای گوش پخش شده و اودیولوژیست توسط این دستگاهی خاص بازتاب این اصوات را اندازه گیری می نمایید تست OAE مهمترین تست در غربالگری شنوایی نوزادان محسوب میشود به خصوص در نوزادان تازه متولد شده بنابراین این تست در گروه تستهای شنوایی اطفال و نوزادان قرار میگیرد کودکانی که در این تست مشکل داشته باشند بایستی ارزیابیهای کاملتر شنوایی برای آنها انجام شود. امروزه این تست به عنوان یک روش غربالگری شنوایی در تمام نوزادان در بدو تولد انجام میشود.
کودکانی که دچار اختلالات گوش میانی باشند و یا کم شنوایی حسی عصبی از حد متوسط به بالا داشته باشند در آنها پاسخ های این تست از بین میرود. بنابراین انجام این تست به همراه تمپانومتری میتواند اطلاعات خوبی در زمینه شنوایی کودک به ما ارائه دهد.در نوزادان در بدو تولد ممکن است پاسخ به علت وجود ترشحات جنینی در گوش میانی نوزاد ثبت نشود بنابراین لازم است این تست در نوزادان در ماه های اول و سوم تکرار شود و چنانچه مجدداً پاسخ ثبت نشد از ارزیابیهای کامل تر مثل تست ABR استفاده شود.
تست ABR یا پاسخ های برانگیخته ساقه مغز
آزمایش ABR اطلاعاتی در مورد گوش داخلی و عصب شنوایی به ما می دهد. آزمایش الکتروفیزیولوژیک می باشد که از طریق الکترود گذاری روی سر کودک و ارائه محرکات صوتی به هر کدام از گوشها، امواج عصبی مربوط به اعصاب شنوایی را ثبت میکنیم. آزمایش ABR هم در کودکان و بزرگسالان قابل انجام می باشد برای کودکانی که قادر به همکاری در آزمایش ادیومتری نباشند.
این آزمایش انجام شده و اطلاعاتی در مورد آستانه شنوایی کودک به ما داده میشود در واقع نوزادانی که در تست OAE مشکل داشته باشند برای تست ABR ارجاع میشوند که با انجام این کار میتوان حدود آستانه شنوایی را تخمین زد. همچنین در بزرگسالان نیز که مشکوک به وجود اختلال در سیستم مرکزی شنوایی و اعصاب شنوایی باشند این تست به عنوان یک آزمایش تشخیصی مورد استفاده قرار میگیرد این آزمایش نیاز به همکاری بیمار ندارد بنابراین میتوان برای نوزادان و اطفال در حالت خواب نیز این تست را انجام داد.
از مشکلات انجام این تست این است که آزمایش بایستی در شرایط بیهوشی یا خواب کامل انجام شود. کودک برای مدت حداقل یک ساعت در خواب کامل باشد به ویژه در کودکانی که در محدوده سنی ۶ ماه تا ۴ سال باشد.
در آزمایش ABR، پارامترهای اصلی که اندازهگیری میشود شامل امواج ۱ و ۳ و ۵ شنوایی می باشد که بایستی جهت آستانه گیری کودک موج ۵ را ردیابی کرد تا به حد آستانه شنوایی رسید. با آستانه گیری موج ۵، اطلاعات مفیدی در مورد طیف فرکانسی ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ در کودک به دست میآید، بنابراین نتایج این تست نمیتواند به تنهایی مورد تفسیر قرار گیرد و باید به همراه سایر ارزیابی های بالینی تفسیر شود.
در کدام دسته از کودکان بایستی ABR انجام شود؟
۱- کودکانی که در غربالگری شنوایی اولیه در تست oae رد می شوند.
۲- کودکانی که دارای فاکتورهای خطر ساز مانند زردی بالا حین تولد، کمبود اکسیژن و یا طولانی شدن زمان زایمان باشند.
۴- کودکانی که آترزی مادرزادی یا انسداد مجرای گوش داشته باشند.
۵- کودکانی که تاخیر در گفتار دارند و یا والدین مشکوک به کم شنوایی در آنها باشند.
۶- ناتوانی ذهنی و اختلالات یادگیری و بیماری مننژیت
۷- کودکانی که نارس به دنیا می آیند
در کودکان نارس لازم است در سال اول حداقل هر سه ماه یکبار این آزمایش انجام شود و به یکبار تست اکتفا نکرد. بایستی آن قدرت تکرار شود تا احتمال بهتر یا بدتر شدن وضعیت شنوایی کنترل شود.
آزمایش ECOG :
الکتروکوکلئوگرافی یک آزمایش تخصصی در زمینه سرگیجه های گوشی می باشد که بیشتر در بیمارانی که دچار اختلال در مایعات گوش داخلی و سرگیجه های دورانی یاوضعیتی هستند انجام میپذیرد.
در خانه سمعک ایرانیان، این آزمایش توسط الکترودهایی که داخل گوش و بر روی سر بیمار قرار میگیرد و پتانسیل های الکتریکی و سیگنال های تولید شده در حلزون گوش اندازهگیری میشود و قابل ثبت می باشند بنابراین می توان گفت الکتروکوکلئوگرافی یک آزمایش تشخیصی برای بزرگسالان می باشد که می تواند در حالت خواب یا بیداری انجام شود.
کاربردهای بالینی ECOG می تواند در: پایش عملکرد عصب شنوایی حین جراحی، تخمین آستانه شنوایی، تشخیص بیماری نوروپاتی، تشخیص بیماری منیر، تایید سلامت حلزون گوش مورد استفاده قرار گیرد.
تست VEMP :
این آزمایش نیز از آزمایشات تخصصی در زمینه سرگیجه های گوشی می باشد که در بزرگسالان با علایم سرگیجه میتوان این آزمون را انجام داد. با انجام این آزمایش عصب تعادلی و ساکول مورد بررسی قرار می گیرد برای انجام تست VEMP الکترودهای مخصوص روی عضلات گردن چسبانده شده و با استفاده از صدای ویژه و بلندی که به گوش ارسال می شود عصب شنوایی تحریک می شود و تحریکات آن از طریق این الکترود ها به شکل امواج ثبت می شود نتایج این آزمایش در برخی از بیماران مرتبط با سرگیجه در گوش به صورت غیر نرمال به دست می آید.
ارزیابی تخصصی شنوایی کودکان و نوزادان
آزمون های ارزیابی تخصصی شنوایی کودکان از سن نوزادی تا سنین بالاتر و مدرسه شامل دو دسته از تستها میشود:
- آزمون های رفتاری
- آزمون های فیزیولوژیک
آزمون های رفتاری و فیزیولوژیک بایستی با هم به صورت مکمل یکدیگر در اطفال استفاده شود و نباید جایگزین یکدیگر شوند. مهمترین آزمون های رفتاری تست BOA یا ادیومتری مشاهده رفتاری می باشد که برای کودکان سنین ۶ ماه تا یک سال مناسب میباشد. آزمون های فیزیولوژیک شامل OAE, ABR,AABR و تمپانومتری هستند که در کلیه سنین از بدو تولد تا سنین بالاتر در کودکان قابل انجام میباشد.
در خانه سمعک ایرانیان کلیه آزمونهای رفتاری و فیزیولوژیک با استفاده از جدیدترین دستگاه ها برای شنوایی سنجی کودکان استفاده می گردد.
ادیومتری مشاهده رفتاری (BOA)
در این آزمایش پاسخ های رفتاری کودک نسبت به صدا را بررسی میکنیم. بهترین سن برای انجام این تست ۶ ماهگی تا یک سال می باشد .برای انجام این تست احتیاج به ابزار خاصی نیست و با کمترین هزینه و زمان میتوان آن را انجام داد. برای انجام BOA با استفاده از یک مولد صوت ، نویز های مختلف در سطوح شدتی خاص برای کودک پخش میشود و پاسخ های رفلکسی و پاسخهای توجهی را مورد بررسی و مشاهده قرار میدهیم. از معایب آن عدم تخمین دقیق آستانه شنوایی کودک و تنوع بالای پاسخ ها می باشد
پاسخهایی که کودکان در تست BOA عبارتند از:
جهش یا پریدن دست و پا
پلک زدن
گریه کردن
تغییر در چهره
تغییر در مکیدن نوزاد
کاهش در فعالیت یا ساکت شدن
چرخش سر به طرف منبع صدا
گشاد شدن چشم ها
در کودکانی که دارای تاخیر در رشد باشند و یا کم توانی ذهنی داشته باشند و یا مبتلا به درجاتی از کاهش شنوایی باشند این پاسخها یا وجود ندارد و یا مراحل آهسته تری را طی میکنند.
آزمون های فیزیولوژیک شنوایی
تکنیک های ارزیابی رفتاری و روشهای دیگر که قبلاً به آنها اشاره شد در کودکانی قابل انجام می باشد که کودک با ما همکاری داشته باشد و ما بتوانیم این تست را انجام دهیم ولی در نوزادان و کودکانی که شرایط خاص داشته باشند و قادر به همکاری نباشند از تست های فیزیولوژیک استفاده میشود که نیاز به همکاری کودک ندارد و با استفاده از دستگاههای خاص میتوان شنوایی کودک را مورد ارزیابی قرار داد.
تست های فیزیولوژیک معمولاً هزینه بالاتری داشته و زمانبر میباشند و گاهی اوقات نیاز به جلسات متعدد پیدا میکنند و معمولاً در شرایط بیهوشی و یا خواب کامل برای کودک انجام میشود. برای انجام این تست ها لازم است از یک سری داروهای خوابآور مثل کلرال هیدرات با تجویز پزشک استفاده کرد و یا زمانی تست انجام شود که کودک در خواب کامل باشد.
تست AABR
این تست یک آزمایش غربالگری برای نوزادان می باشد که نسبت به تست abr در زمان کوتاه تری انجام میشود و میتواند در کنار تست oae و یا در بعضی موارد به جای آزمون oae از این تست استفاده شود. در واقع در این تست معیار تشخیص شنوایی نرمال یا کم شنوایی وجود موج ۵ در یک سطح شدتی ثابت می باشد.
از معایب این تست این است که نمیتوان میزان کم شنوایی را تعیین کرد و همچنین آمادهسازی نوزاد برای انجام آزمایش نیز مشکل می باشد.
چنانچه به هر دلیل واکنش های کودک شما نسبت به اصوات کم باشد و یا مشکوک به وضعیت شنوایی کودک خود هستید می توانید با مراجعه به خانه سمعک ایرانیان و انجام چند آزمایش ساده غربالگری از وضعیت شنوایی کودک خود اطمینان حاصل کنید و چنانچه کودک در این آزمایشات اولیه مشکلی داشت آزمایشات تشخیصی کامل تر برای اندازه گیری میزان کم شنوایی و شروع اقدامات لازم توانبخشی و درمانی برای کودک انجام شود.
ارتباط با ما
تهران، خیابان گاندی، کوچه دوم، پلاک ۸، ساختمان پزشکان سینا، طبقه ۴، واحد ۱۶
تهران، خیابان ولیعصر،روبروی بیمارستان دی، کوچه دوم، پلاک ۸، ساختمان پزشکان سینا، طبقه ۴، واحد ۱۶